De paragraaf lokale heffingen beschrijft de geraamde inkomsten en het beleid, geeft een overzicht van de diverse heffingen, lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid. De volgende belastingen, heffingen en leges komen aan bod:
In deze tabel wordt uitgegaan van de inkomsten uit de lokale heffingen, hierin zijn de kosten die de gemeente moet maken niet meegenomen.
| Belasting en heffingen (bedragen x € 1.000) | Rekening 2021 | Begroting 2022 | Begroting 2023 | Verschil |
| Belastingen | ||||
| OZB gebruikers niet-woningen | 391 | 378 | 387 | 9 |
| OZB eigenaren niet-woningen | 773 | 757 | 775 | 18 |
| OZB eigenaren woningen | 2.858 | 3.084 | 3.152 | 68 |
| Toeristenbelasting | 1.322 | 1.107 | 1.169 | 62 |
| Forensenbelasting | 939 | 936 | 958 | 22 |
| Heffingen | ||||
| Rioolheffing | 2.098 | 2.150 | 2.152 | 2 |
| Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht | 2.478 | 2.380 | 2.802 | 422 |
| Leges | ||||
| Leges burgerzaken | 227 | 278 | 278 | - |
| Leges markten | 15 | 14 | 14 | - |
| Leges lijkbezorgingsrechten | 313 | 236 | 272 | 36 |
| Leges bestemmingsplannen | 60 | 20 | 20 | - |
| Leges vergunningen | 567 | 490 | 426 | -64 |
| Totaal | 12.041 | 11.829 | 12.405 | 575 |
De opbrengst van een aantal belastingen / heffingen / leges stijgen met de inflatiecorrectie van het HCPI (maart 2022) zoals is voorgesteld in de Voorjaarsrapportage 2022, hetgeen ook in de tarieven zal worden verdisconteerd. Daarnaast blijft ook de opbrengst van een aantal leges gelijk aan die van 2022, doordat deze tarieven niet zullen wijzigen. Tenslotte zal de afvalstoffenheffing extra stijgen. Dit is het gevolg van de invoering van het boxenstelsel (€ 270.000) en op basis van de indexatie van de (kosten)begroting van de ROVA voor 2023 en 2024 (€ 32.000). Daarnaast stijgt de opbrengst met nog eens € 120.000 om toe te werken naar een kostendekkendheid van 100% in 2025. Daarvoor wordt voor 2024 en 2025 nogmaals ingezet op een jaarlijkse stijging met € 77.000. Het voorgaande werkt door in de tariefstelling.
De gemeente Westerveld kent een drietal belastingen:
Kenmerkend aan belastingen is dat er geen direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden: de burger draagt bij aan de algemene kas van de gemeente, waaruit een deel van de uitgaven betaald worden.
Onroerende zaakbelastingen
Beleid
Het percentage voor de OZB-tarieven wordt berekend door de gewenste OZB-opbrengst te delen door de nieuwe modelwaarden. Bij de tariefberekening wordt de OZB-opbrengst met een inflatiecorrectie van 2,2% (ten opzichte van het vorig jaar verhoogd). De gemeenteraad is vrij in het bepalen van de hoogte van de tarieven. Voor het bepalen van het tarief zijn de inkomsten uit de OZB en de (verwachte) WOZ-waarden van de onroerende zaken binnen de gemeente van belang. De inkomsten uit de OZB zijn voor 2023 geraamd op € 4.314.000. De waardeontwikkeling van de woningen en de niet-woningen zijn bij de tariefbepaling meegenomen.
Tarieven
In de onderstaande tabel staat een overzicht van de OZB-tarieven voor de jaren 2021, 2022 en 2023. De hoogte van de OZB op de aanslag wordt bepaald door het percentage te vermenigvuldigen met de WOZ-waarde die voor een onroerende zaak is vastgesteld.
| Tarieven Onroerende Zaakbelasting | Tarief 2021 | Tarief 2022 | Tarief 2023 |
| OZB eigenaar woningen, in percentage van de WOZ-waarde | 0,1090 | 0,1113 | 0,1010 |
| OZB eigenaar niet-woningen, in percentage van de WOZ-waarde | 0,1857 | 0,1835 | 0,1945 |
| OZB gebruiker niet-woningen, in percentage van de WOZ-waarde | 0,1241 | 0,1214 | 0,1287 |
Toeristenbelasting
Beleid
De jaren 2020 en 2021 zijn door COVID-19 hele bijzondere jaren geweest, ook voor de vrijetijdsector. Het aantal toeristen dat in 2020 en in 2021 een vakantie in eigen land heeft doorgebracht, is aanzienlijk hoger geweest dan in de jaren daarvoor. De verwachting is vooralsnog dat het aantal overnachtingen in 2022 en de daarop volgende jaren weer dezelfde trend zal laten zien als in de periode van 2016 tot en met 2019. Dat is jaarlijks een licht stijgende lijn ten opzichte van het aantal overnachtingen in 2019. Wel blijft de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie in Westerveld een belangrijk aandachtspunt. De afgelopen jaren heeft de gemeente geïnvesteerd om de publieke ruimte in Westerveld te verbeteren ten behoeve van goede faciliteiten voor (dag)toerisme, die bijdraagt een aan optimale beleving van de recreant.
Met ingang van het jaar 2022 is er sprake van tariefdifferentiatie. Voor 2023 is conform de voorjaarsrapportage een indexatie van 2,2% toegepast. Voor kampeerplaatsen en groepsaccommodaties geldt het komende jaar het lage tarief van € 1,30 per persoon per nacht. Bij de overige accommodatievormen wordt het tarief van € 1,80 per persoon per nacht gehanteerd. Daarnaast zijn personen tot en met de leeftijd van 12 jaar vrijgesteld.
Kostendekkendheid
Van kostendekkendheid is geen sprake. De opbrengst toeristenbelasting betreft een algemeen dekkingsmiddel. De gemeenteraad is vrij in het bepalen van de hoogte van de tarieven. De inkomsten uit de Toeristenbelasting zijn voor 2023 geraamd op € 1.169.000.
Tarieven
| Tarieven toeristenbelasting | Tarief 2021 | Tarief 2022 | Tarief 2023 |
| Toeristenbelasting per nacht tarief in € | 1,35 | n.v.t. | n.v.t. |
| Toeristenbelasting (hoog) per nacht tarief in € | n.v.t. | 1,75 | 1,80 |
| Toeristenbelasting (laag) per nacht tarief in € | n.v.t. | 1,25 | 1,30 |
Kostendekkendheid
Van kostendekkendheid is geen sprake. De opbrengst forensenbelasting betreft een algemeen dekkingsmiddel. Uitgangspunt bij de tariefberekening is dat de opbrengst Forensenbelasting met een inflatiecorrectie ten aanzien van het vorig jaar wordt verhoogd. Deze correctie is op basis van het HCPI van 2022 toegepast: 2,2%. Hierdoor zal de geraamde opbrengst in 2023 € 958.000 zijn.
Tarieven
Voor 2023 worden de onderstaande tarieven voorgesteld.
| Tarieven forensenbelasting | Tarief 2021 | Tarief 2022 | Tarief 2023 |
| Forensenbelasting op basis van brandverzekerde waarde, tarief in Euro. | |||
| < 25.000 | 241,00 | 244,00 | 249,00 |
| 25.000 - 50.000 | 405,00 | 411,00 | 420,00 |
| 50.000 - 100.000 | 726,00 | 736,00 | 752,00 |
| 100.000 - 200.000 | 1.010,00 | 1.024,00 | 1047,00 |
| > 200.000 | 1.213,00 | 1.230,00 | 1257,00 |
De gemeente Westerveld kent een tweetal bestemmingsbelastingen:
• Rioolheffing
• Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht
Kenmerkend aan de bestemmingsbelastingen is dat de opbrengst ervan niet vrij te besteden is, maar dat het ook niet zo is, dat er een volledig aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat (zoals bij retributie).
Rioolheffing
De gemeente draagt zorg voor de afvoer van afvalwater, de afvoer en opslag van hemelwater (regen, sneeuw, hagel) en voor een goed grondwaterpeil. De begrote lasten hiervan worden volledig doorbelast door middel van de rioolheffing. De eigenaar van een perceel is de belastingplichtige betaler. Er wordt een vast bedrag geheven van € 150, -, vermeerderd met een percentage van de WOZ-waarde.
Beleid
Wettelijk is bepaald dat rioolheffing niet meer dan kostendekkend mag zijn. De gemeente Westerveld bepaalt haar tarief voor de rioolheffing op basis van de kostendekkendheid. De kosten van het gemeentelijk waterbeheer voor de jaren 2016-2022 zijn vastgelegd in het Watertakenplan 2016-2022. Ten tijde van dit schrijven ligt het Riolering en Water Programma (RWP) 2023-2028 ter vaststelling bij de gemeenteraad.
Kostendekkendheid
| Rioolheffing | Letter | Begroting 2022 | Begroting 2023 | Verschil |
| Kosten taakveld incl. rente | x | 2.496.413 | 2.204.870 | -291.543 |
| Aanwending voorziening vervangingsinvestering | y | -774.963 | -509.770 | -265.193 |
| Netto kosten taakvelden | x-y | 1.721.450 | 1.695.100 | -26.350 |
| Overhead | 271.140 | 253.595 | -17.545 | |
| BTW | 290.289 | 236.364 | -53.925 | |
| Totale kosten | a | 2.282.879 | 2.185.059 | -97.820 |
| Opbrengst heffingen | b | 2.146.310 | 2.148.310 | 2.000 |
|
Dekkingspercentage voor onttrekking aan de voorzieningen |
b/a | 94,0% | 98,3% | 4,3% |
| Bijdrage in de exploitatie uit de exploitatievoorziening riolering | c | 134.000 | 15.171 | -118.829 |
| Dekkingspercentage | (b+c)/a | 99.9% | 99,0% | -0,9% |
Tarieven
Bij de raming voor het tarief is uitgegaan van en gemiddelde stijging van de WOZ-waarden ten opzichte van het huidige jaar.
| Berekening tarieven rioolheffing 2023 | Grondslag | Tarief | Bedrag |
| Vast bedrag per object | 10.240 | 150,00 | 1.536.000 |
| Percentage van de WOZ waarde | 3.485.913.000 | 0,0176% | 612.000 |
| Totale opbrengst rioolheffing | 2.148.000 |
Hieronder staat het vergelijk weergegeven van de tarieven rioolheffing in 2021, 2022 en 2023.
| Tarieven rioolheffing | Tarief 2021 | Tarief 2022 | Tarief 2023 |
| Eigenaarstarief in € | 150,00 | 150,00 | 150,00 |
| Percentage van de WOZ waarde | 0,0188% | 0,0194% | 0,0176% |
Afvalstoffenheffing
Afvalstoffenheffing wordt geheven bij alle huishoudens. De gemeente heeft de plicht de huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Daarom is ieder huishouden verplicht bij te dragen in de kosten van de afvalinzameling. Het maakt daarbij niet uit of mensen wel of geen afval aanbieden.
Beleid
Wettelijk is bepaald dat afvalstoffenheffing niet meer dan kostendekkend mag zijn. De gemeente Westerveld bepaalt haar tarieven voor deze heffingen op basis van de kostendekkendheid. Vanaf 2022 is er geen sprake meer van onderdekking. Daarom is er geen sprake van een onttrekking uit de bestemmingsreserve huishoudelijk afval, hetgeen een reden is om het tarief naar boven bij te stellen om een 100% kostendekkendheid te realiseren. Het betekent een verhoging van de tarieven.
Kostendekkendheid
| Afvalstoffenheffing | Letter | Begroting 2022 | Begroting 2023 | Verschil |
| Kosten taakveld incl. rente | 2.166.262 | 2.659.510 | 493.248 | |
| Inkomsten taakvelden exclusief heffingen | -762.000 | -737.000 | -25.000 | |
| Netto kosten taakvelden | 1.404.262 | 1.922.510 | 477.948 | |
| Kwijtschelding | 48.100 | 43.700 | -4.400 | |
| Overhead | 115.860 | 123.960 | 8.100 | |
| BTW | 381.210 | 455.702 | 74.492 | |
| Totale kosten | a | 1.949.432 | 2.545.872 | 596.440 |
| Opbrengst heffingen | b | 1.949.432 | 2.397.245 | 447.813 |
|
Dekkingspercentage voor onttrekking aan de voorzieningen |
b/a | 100,0% | 94,2% | -5,8% |
| Bijdrage in de exploitatie uit bestemmingsreserve | c | - | 148.627 | 148.627 |
| Dekkingspercentage | (b+c)/a | 100,0% | 100,0% | 0% |
Tarieven
In navolging van het bovenstaande gaan wij voor 2023 uit van dezelfde tariefindeling als in de voorgaande jaren. Bij de raming van deze tariefstelling is rekening gehouden met fluctuaties in de gezinssamenstelling. Echter op het gebied van de afvalinzameling zijn er volop ontwikkelingen gaande. De gevolgen die dit heeft, is op het moment van schrijven nog niet bekend. Indien hier definitieve besluitvorming over genomen is, zal hier bij de vaststelling van de belastingverordening op terug worden gekomen.
In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de afvalstoffenheffing voor de jaren 2021, 2022 en 2023.
| Tarieven afvalstoffen | Tarief 2021 | Tarief 2022 | Tarief 2023 |
| Afvalstoffenheffing in € | |||
| Eenpersoonshuishouden | 149,00 | 159,00 | 204,00 |
| Tweepersoonshuishouden | 199,00 | 212,00 | 274,00 |
| Driepersoonshuishouden | 224,00 | 239,00 | 310,00 |
| Meer dan driepersoonshuishouden | 249,00 | 265,00 | 340,00 |
| Recreatiewoning niet permanent bewoond | 149,00 | 159,00 | 204,00 |
| Extra containergebruik (grijs) | 279,00 | 279,00 | 360,00 |
| Extra containergebruik (groen) | N.V.T. | N.V.T. | N.V.T. |
| Extra containergebruik (oranje) | N.V.T. | N.V.T. | N.V.T. |
| Reinigingsrecht per container excl. btw in € | N.V.T. | N.V.T. | N.V.T. |
De gemeente Westerveld kent twee soorten retributies:
• Leges
• Lijkbezorgingsrechten
Kenmerkend aan retributies is dat er een direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden retributies zijn vergoedingen die de gemeente vraagt voor verleende diensten of het gebruik van voorzieningen. Retributies mogen maximaal 100% kostendekkend zijn.
Beleid retributies
Voor 2023 wordt alleen een inflatiecorrectie van 2,2 % op de leges van vergunningen en lijkbezorgingsrechten toegepast. Voor de lijkbezorgingsrechten wordt naast deze inflatiecorrectie 2,2% een structurele verhoging van de opbrengst toegepast ter dekking van extra onderhoudskosten voor de begraafplaatsen. Dit leidt tot een aanpassing van de tarieven met 15% voor de lijkbezorgingsrechten. De opbrengst en de tarieven voor de overige leges worden niet verhoogd.
Kostendekkendheid van 100% is niet voor alle leges mogelijk doordat een aantal tarieven wettelijk gemaximeerd zijn. De leges die wettelijk gemaximaliseerd zijn, worden vastgesteld op het wettelijke maximale tarief.
Kostendekkendheid
| Leges | Begroting 2022 | Begroting 2023 | ||||
| lasten | baten | dekking | lasten | baten | dekking | |
| Leges Burgerzaken ov. | 90 | 9 | 10,0% | 57 | 9 | 15,9% |
| Leges Eigen Verklaringen | 95 | 12 | 12,6% | 95 | 12 | 12,6% |
| Leges Naturalisaties | 20 | 2 | 9,8% | 23 | 2 | 8,8% |
| Leges Reisdocumenten | 112 | 100 | 89,2% | 102 | 100 | 98,4% |
| Leges Rijbewijzen | 121 | 110 | 91,1% | 132 | 110 | 83,6% |
| Leges Uittreksel GBA | 6 | 5 | 90,9% | 6 | 5 | 90,9% |
| Leges Verbintenissen | 42 | 38 | 90,9% | 42 | 38 | 90,9% |
| Leges VOG | 8 | 7 | 90,9% | 8 | 7 | 90,9% |
| Subtotaal burgerzaken | 493 | 283 | 57,4% | 462 | 283 | 61,2% |
| Leges bestemmingsplannen | 321 | 20 | 6,2% | 240 | 20 | 8,3% |
| Leges vergunningen | 1.414 | 640 | 45,3% | 1.169 | 426 | 36,4% |
| Leges markten | 46 | 14 | 30,4% | 68 | 14 | 20,6% |
| Lijkbezorgingsrechten | 393 | 236 | 60,0% | 426 | 272 | 63,9% |
| Totaal Leges | 2.268 | 1.193 | 44,7% | 2.366 | 1.015 | 42,9% |
Voor bestemmingsplannen geldt dat deze over het algemeen op initiatief van de gemeente worden opgesteld of gewijzigd. Slechts in enkele gevallen gebeurt dit op verzoek van een inwoner of andere belanghebbende en alleen in die gevallen is er sprake van een opbrengst. Dit verklaart het lage dekkingspercentage. Daarbij heeft de invoering van de Omgevingswet gevolgen voor de inkomsten uit leges. In 2023 zullen minder leges kunnen worden geheven, omdat meer activiteiten vergunningsvrij worden. Als de gemeente hetzelfde niveau van naleving wil houden, zal meer toezicht en handhaving nodig zijn.
De activiteiten die met de inwerkingtreding van de Omgevingswet vergunningsvrij worden, vallen niet precies samen met de huidige categorieën van legesplichtige vergunningen. Daardoor kunnen we nog niet berekenen wat de kostentoename zal zijn. Een andere onvoorzienbare factor is de hoeveelheid inspanningen die nodig is om de resterende vergunningen te verlenen.
In het onderstaande overzicht wordt een vergelijking gemaakt van de woonlasten in Westerveld met enkele omliggende gemeenten op basis van de tarieven van 2022. Onder gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een gemeente betaalt aan OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Bij de interpretatie moet de nodige voorzichtigheid in acht worden genomen, omdat slechts een aantal categorieën belastingplichtigen met elkaar wordt vergeleken en er verschillende heffingsmethodieken voor de rioolheffing worden gehanteerd. Tevens merken wij op dat niet elke gemeente hetzelfde dekkingspercentage voor rioolheffing en afvalstoffenheffing hanteert.
| Gemeente | Westerveld | De Wolden | Meppel | Midden Drenthe | Steenwijkerland | Weststellingwerf |
| Gemiddelde woningwaarde Westerveld | 304.000 | 304.000 | 304.000 | 304.000 | 304.000 | 304.000 |
| Eenpersoonshuishouden | ||||||
| OZB-woningen |
338 |
309 | 362 | 310 | 273 | 314 |
| Afvalstoffenheffing | 159 | 134 | 212 | 162 | 218 | 193 |
| Rioolheffing | 209 | 209 | 174 | 239 | 202 | 182 |
| Totale woonlasten | 706 | 652 | 748 | 711 | 692 | 688 |
| Meerpersoonshuishouden | ||||||
| OZB-woningen | 338 | 309 | 362 | 310 | 273 | 314 |
| Afvalstoffenheffing | 212 | 174 | 212 | 184 | 233 | 290 |
| Rioolheffing |
209 |
233 | 174 | 239 | 202 | 182 |
| Totale woonlasten | 759 | 716 | 748 | 733 | 708 | 785 |
Bronnen: Atlas van de lokale lasten (www.coelo.nl) gebaseerd op de gemiddelde WOZ waarde woningen in de gemeente Westerveld
Westerveld hanteert als kwijtscheldingsnorm 100% van de bijstandsuitkering. Voor gepensioneerden geldt 100% van de AOW-norm. Westerveld maakt daarmee, net als in het overgrote deel van de andere gemeenten in Nederland, gebruik van het recht dat lokale overheden hebben om de landelijke norm van 90% van het bijstandsniveau te verhogen tot maximaal 100% van die norm. Dit houdt in dat als men onder de norm komt, men in aanmerking komt voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Kwijtschelding kan worden verleend op afvalstoffenheffing en in uitzonderlijke gevallen op de OZB en rioolheffing. Door toepassing van de Uitvoeringsregeling komen eigenaren van onroerende zaken in de meeste gevallen niet in aanmerking voor kwijtschelding vanwege aanwezig vermogen, o.a. doordat de overwaarde van een woning moet worden aangemerkt als vermogen. Indien er dus geen sprake is van overwaarde kan kwijtschelding worden verleend.