Inleiding op de begroting

Voor u ligt de begroting van 2025. In juli van dit jaar stelde u de Kadernota 2025-2028 vast en daarmee de beleidskaders voor deze begroting. De begroting voor 2025 en het financieel perspectief voor 2026 zijn sluitend. De jaren 2027 en 2028 laten een klein tekort zien.? 

In de Begroting 2025 zijn de maatregelen van wat wij ‘Plan B’ zijn gaan noemen verwerkt. De inkomsten uit het Gemeentefonds zijn ontoereikend om de vele taken die op het gemeentelijke bord liggen uit te voeren. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft meermaals, mede namens ons, bij het Rijk aangedrongen op meer financiële middelen voor gemeenten, zodat (wettelijke) taken goed uitgevoerd kunnen worden. Het Rijk is vooralsnog niet over de brug gekomen, dus moeten we maatregelen treffen om onze financiën gezond te houden. De uitwerking van deze maatregelen vindt u in deze begroting. Een van de consequenties van Plan B is dat er in de begroting 2025 geen budget is voor nieuw beleid. 

Maar uiteraard staan we in 2025 niet stil. De vele ontwikkelingen die zijn ingezet, zetten we voort. In 2025 gaan we onder andere het volgende doen: 

• We bouwen een nieuwe brandweerkazerne in Havelte en maken plannen voor de kazerne in Vledder; 
• We verrichten extra onderhoud aan fietspaden die in een slechte staat verkeren en aan bermen en groen. Daardoor komen ze weer op het gewenste niveau; 
• We schrijven een integraal huisvestingsplan voor onderwijs; 
• We schrijven een woonzorgvisie, waarin we de opgaven op het snijvlak van wonen, welzijn en zorg in beeld brengen; 
• We werken verder aan de planvorming voor de bouw van 1.000 nieuwe woningen afgerond, waarvan voor 200 woningen de schop de grond in kan. 

Met deze begroting bouwen we, in het laatste volledige jaar van deze raadsperiode, verder aan onze prachtige gemeente Westerveld! 

 
Het college van burgemeester en wethouders 

Deze begroting bestaat uit twee onderdelen: de beleidsbegroting en de financiële begroting. De beleidsbegroting bestaat uit het programmaplan en de paragrafen. De financiële begroting bestaat uit het overzicht van baten en lasten, de uiteenzetting van de financiële positie en het overzicht van de geraamde baten en lasten per taakveld. 

Het programmaplan bestaat uit de negen programma's van de gemeente, gevolgd door een overzicht van de kosten van overhead, een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen, het bedrag voor de heffing voor de vennootschapsbelasting en het bedrag voor onvoorzien. De programmastructuur hebben we naar aanleiding van de behandeling van de Kadernota 2025 herzien op basis van de aanbevelingen van de Duisenbergmethode. Dit houdt in dat we per programma ontwikkelingen en context hebben toegevoegd en ook relevante beleidskaders. Zo gaan we in de toelichting op de programma's uitgebreider in op de doelen en de acties; op de baten en lasten per taakveld en op wijzigingen ten opzichte van de Kadernota 2025. Verder worden in de programma's de baten en lasten per taakveld getoond alsook de wijzigingen ten opzichte van de Kadernota 2025. In de programma's zijn voor zover van toepassing ook de verplichte beleidsindicatoren opgenomen waarvan de waarden en toelichting rechtstreeks van de website waarstaatjegemeente.nl komt. 

De paragrafen geven nader inzicht in de financiële positie en andere diverse onderwerpen die op basis van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) staan voorgeschreven. De paragrafen zijn: lokale heffingen, weerstandsvermogen en risicobeheersing, onderhoud kapitaalgoederen, financiering, bedrijfsvoering, verbonden partijen en grondbeleid. 

 In de financiële begroting staan de financiële uitgangspunten voor de begroting 2025 en meerjarenraming. Deze uitgangspunten zijn ook opgenomen in de Kadernota 2025. Op basis hiervan is de begroting 2025 opgemaakt. Het uitgangspunt voor het saldo in deze begroting is het eindsaldo van de begroting die is gemeld in de raadsinformatiebrief meicirculaire. Daarnaast is Plan B verwerkt. Verder is geen nieuw beleid opgenomen. U ziet het resultaat in onderstaand overzicht:

Toelichting:
-    De punten a en b zijn te vinden in de raadsinformatiebrief van de meicirculaire wat samen de nieuwe stand van het begrotingssaldo is. 
-    Regel 1 is de invulling van de stelpost kapitaallasten die in plan B is benoemd (regel 3).
-    Regel 2 bevat de 3% indexatie van de leges burgerzaken en OZB. 
-    Regels 4 en 5 zijn verwerking van het effect van de regels 1 t/m 3. Omdat in 2025 we geen stelpost kapitaallasten hebben is er een extra saldo in 2025. Dat gebruiken we om de onttrekking aan de algemene reserve niet te doen. De indexatie van de overige budgetten is 10.000 hoger in 2025 dan in de latere jaren. Daarom gaat er 10.000 extra uit het saldo.
-    De onderste regel is het nieuwe meerjarige begrotingssaldo waarbij de jaren 2025 en 2026 een positief saldo laten zien en de jaren 2027 en 2028 een klein negatief saldo. 

De begroting 2025 is gebaseerd op de meicirculaire gemeentefonds 2025. In de raadsinformatiebrief die de raad heeft ontvangen bij de Kadernota 2025 zijn de laatste ontwikkelingen toegelicht. Uit de brief blijkt dat de oploop opschalingskorting is geschrapt door het Rijk en dat er een voordelige Btw compensatiefonds (BCF) afrekening in 2024 was. We hebben er uit het oogpunt van voorzichtigheid voor gekozen om de BCF afrekening niet structureel op te nemen in de Begroting 2025 en meerjarenraming. De meerjarenraming Jeugd is opgenomen op basis van de Hervormingsagenda Jeugd. Verder is de koppeling tussen de algemene uitkering en het BBP naar voren gehaald en per 2024 al actief. Per saldo zagen we een voordeel in de meicirculaire omdat het basisjaar is verlegd van 2023 naar 2024. Dit bedrag is bedoeld voor indexatie en daarom hebben we in de raadsinformatiebrief diverse stelposten opgenomen, namelijk:

In deze begroting geven we invulling aan de stelpost indexatie overige budgetten. De stelpost voor de CAO blijft gehandhaafd totdat er een nieuwe CAO is afgesloten. De stelpost behoedzaamheid tegenvallend BBP blijft gehandhaafd totdat de uitkomsten van de septembercirculaire bekend zijn.

De raad zal worden geïnformeerd over de uitkomsten van de septembercirculaire 2024 via een separate raadsinformatiebrief.

We geven invulling aan deze stelpost door alle budgetten die in aanmerking komen voor indexatie te indexeren. Dit zijn feitelijk autonome wijzigingen en geen nieuw beleid. 

Hieronder wordt het per onderwerp uitgesplitst. Bedragen in € *1.000

De extra kosten voor 2025 van € 10.000 zijn ten laste van het saldo gebracht. 

Wij streven naar een structureel evenwicht van baten en lasten. In het meerjarig overzicht incidentele baten en lasten en het structureel evenwicht in hoofdstuk B.1.5 en B.1.6 maken we inzichtelijk of dat realistisch is. 

Voor wat betreft het verplichte meerjarige overzicht van incidentele baten en lasten is de kwaliteit en volledigheid van het overzicht van incidentele baten en lasten van essentieel belang. In de Notitie structurele en incidentele baten en lasten van de Commissie BBV (30 augustus 2018) is hiervoor een algemeen kader opgenomen en zijn diverse voorbeelden gegeven. Er wordt in de notitie vanuit gegaan dat in principe alle baten en lasten structureel van aard zijn. Incidentele baten en lasten zijn de uitzondering en dienen toegelicht te worden. In hoofdstuk B.1.5 laten we het overzicht van de incidentele baten en lasten zien. In hoofdstuk B.1.6 presenteren wij het structureel en reëel evenwicht van baten en lasten.

Totale inkomsten: € 66.940.000

Totale uitgaven: €  66.926.000

De lokale lastendruk voor huishoudens is als volgt:

Het aantal inwoners in de gemeente Westerveld is op 1 januari 2025: 20.216.