B.2. Uiteenzetting van de financiële positie

Voor het opstellen van de prognose balans is gebruik gemaakt van alle informatie zoals die tot en met 1 september 2024 bekend is. De balansposities zijn bepaald op basis van het investeringsplan, de beheersplannen voor wegen en rioleringen, de te verwachten ontwikkeling van grondexploitaties, een raming van de toekomstige Btw-teruggave uit het Btw-compensatiefonds, de aflossingen op uitstaande gelden en aangetrokken leningen, de mutaties in de reserves en voorzieningen en een schatting voor overige vorderingen en schulden (crediteuren). Om tot een sluitende balans te komen, wordt in eerste instantie het maximum van de kasgeldleningen ingezet voor de financiering. Is dat niet voldoende dan worden langlopende leningen aangetrokken voor de financiering. 

Verschillen in de uitvoering in 2024 kunnen zorgen voor aanzienlijke afwijkingen in de financiële realisatie en de balansposities. Bijvoorbeeld het niet uitvoeren van geplande investeringen in 2024, maar in een later jaar, maakt dat minder vaste geldleningen nodig zijn. De balans ziet er dan bij het opstellen van de jaarrekening over 2024 anders uit. Het beeld dat in deze begroting wordt geschetst verandert niet, omdat de investering op zeker moment alsnog wordt uitgevoerd, zij het wat later. Daarmee zal externe financiering alsnog nodig zijn. 

Prognose balans ( bedragen x € 1.000)	Letter	31-12-2023	31-12-2024	31-12-2025	31-12-2026	31-12-2027	31-12-2028
Vaste activa
Immateriële vaste activa		462	2.486	2.318	2.150	1.985	1.819
Materiele vaste activa		42.306	44.946	40.362	38.288	36.224	34.228
Financiële vaste activa		1.238	1.229	1.229	1.229	1.229	1.229
Subtotaal vaste activa	A	44.006	48.661	43.909	41.667	39.438	37.276
Vlottende activa
Onderhanden werk (w.o. bouwgrond in exploitatie)		-952	209	110	206	-	-
Uitzettingen met een rente typische looptijd van 1 jaar of langer		15.859	4.757	4.779	4.479	4.522	5.500
Liquide middelen		255	280	280	280	280	250
Overlopende activa		5.504	2.500	3.500	3.500	3.500	5.500
Subtotaal vlottende activa	B	20.667	7.746	8.669	8.465	8.302	11.280
Totaal Activa	A+B	64.674	56.407	52.578	50.132	47.740	48.556
Vaste passiva
Eigen vermogen (algemene- en bestemmingsreserves)		26.505	15.514	21.208	20.539	19.400	18.316
Voorzieningen		14.907	13.918	16.872	15.334	16.313	19.297
Vaste schulden met een rente typische looptijd van 1 jaar of langer		13.762	13.620	10.260	9.400	8.540	7.680
Subtotaal vaste passiva	C	55.174	43.052	48.340	45.273	44.253	45.293
Vlottende passiva
Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd minder dan 1 jaar		3.057	6.200	2.200	2.500	2.200	2.200
Overlopende passiva		6.443	7.155	2.038	2.359	1.287	1.063
Subtotaal vlottende passiva	D	9.500	13.355	4.238	4.859	3.487	3.263
Totaal Passiva	C+D	64.674	56.407	52.578	50.132	47.740	48.556
Netto werkkapitaal	B-D	11.167	-5.609	4.431	3.606	4.815	8.017

 

De totale vaste activa dalen per saldo € 5,0 miljoen, met name materiële vaste activa. Het onderhandenwerk van bouwgrond in exploitatie daalt met €0,6 miljoen. De overige uitzettingen met een rente typische looptijd van 1 jaar of langer blijven stabiel. In totaal dalen de activa met € 4,5 miljoen.

De (interne) financiering (het eigen vermogen) stijgt door toevoegingen aan de algemene reserves en bestemmingsreserves met € 6,0 miljoen in 2025. De externe financiering (vaste schulden) daalt door aflossingen met €3 miljoen. De voorzieningen stijgen door de hogere dotatie met € 3,0 miljoen. De kasgeldleningen dalen met € 6,0 miljoen ten opzichte van 2024. De overige schulden en overlopende passiva dalen met € 3,5 miljoen. 

Totaal komt de externe financiering uit op € 10,2 miljoen.

Het netto werkkapitaal is circa € 4,4 miljoen positief. Dat wil zeggen dat de vaste activa volledig gefinancierd kan worden met langlopende middelen (vaste passiva). Vanaf 2026 is het werkkapitaal eveneens positief waardoor het aantrekken van kasgeld niet nodig blijkt.

De (eventueel) overtollige middelen worden gestald bij het ministerie van financiën (schatkistbankieren).

Op basis van bovenstaande reserve mutaties en het saldo in de reserve per ultimo 2023 kan voor de verschillende jaren het verloop worden getoond. De getoonde bedragen zijn per ultimo van het begrotingsjaar en ook terug te vinden in de geprognosticeerde balans. De mutaties reserves naar aanleiding van de jaarstukken 2023 is verwerkt in de Burap I van 2024 en wordt als uitgangspunt voor dit overzicht gebruikt.

Omschrijving (bedragen x € 1.000)	Begroting 2024 na wijziging	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028
Algemene reserve	4.896	4.596	4.590	5.670	4.525
Begroot resultaat boekjaar	-	-211	-91	-614	-562
Totaal algemene reserve	4.896	4.385	4.519	4.130	3.783
Overhevelingsreserve	-	-	-	-	-
Kapitaallasten gemeentehuis	5.539	5.287	5.038	4.791	4.546
Kapitaallasten MFA-Havelte	544	436	329	223	118
Huishoudelijk Afval	1.458	1.445	1.072	749	426
Fonds dorpshuizen	348	373	398	423	448
Zonneleningen	438	438	438	438	438
Versterken fysieke aantrekkelijkheid	1.203	1.155	1.107	1.059	1.011
Maatschappelijke voorzieningen	100	100	-	-	-
Invoering omgevingswet	379	379	379	379	379
Duurzaamheid	-	-	-	-	-
Afschrijvingslasten Stad &Esch	1.716	1.677	1.638	1.599	1.560
Afschrijvingslasten parkeerterrein Frederiksoord	288	276	264	252	240
Regiodeal 2020 - 2023	105	105	105	105	105
Woonimpuls	70	70	70	70	70
Uitvoering Klimaatakkoord	107	107	107	107	107
Fonds energie en inflatie	223	223	223	223	223
Maatschappelijk breed	4.154	3.654	3.654	3.654	3.654
Woningbouwopgaven	1.198	1.198	1.198	1.198	1.198
Totaal bestemmingsreserves	17.870	16.923	16.020	15.270	14.523
Totaal reserves (saldo per 31-12)	22.766	21.308	20.539	19.400	18.316

In deze tabel wordt tevens het begrote resultaat meegenomen alsof de raad heeft besloten de bestemming van het resultaat volledig toe te voegen aan de algemene reserve. Daardoor sluit het totaal van de reserves aan op de geprognosticeerde balans. De bestemming van het rekeningresultaat is echter voorbehouden aan de gemeenteraad. Het werkelijke saldo na vaststelling van de jaarrekening kan dan ook van bovenstaande verwachting gaan afwijken. 

 

De hiervoor genoemde mutatie zijn verwerkt in onderstaande tabel. De getoonde bedragen zijn per ultimo van het begrotingsjaar en ook terug te vinden in de geprognosticeerde balans. De mutaties voorzieningen naar aanleiding van de jaarstukken 2023 is verwerkt in de Burap I van 2024 en wordt als uitgangspunt voor dit overzicht gebruikt.

Omschrijving (bedragen x € 1.000)	Begroting 2024 na wijziging	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028
Voorziening voormalige bestuurders en personeel	1.300	1.117	934	751	568
Voorziening verlofsparen	140	140	140	140	140
Voorziening verlof	109	109	109	109	109
Voorzieningen t.b.v. toekomstige verplichtingen	1.549	1.366	1.183	1.000	817
Meerjaren onderhoud gebouwen	1.929	1.877	1.554	1.328	1.639
Meerjaren onderhoud kunstwerken	526	437	452	408	538
Groot onderhoud wegen	4.883	6.652	5.538	6.755	8.820
Voorziening ter egalisatie van kosten	7.338	8.966	7.544	8.491	10.997
Vervangingsinvesteringen riolering	6.061	6.285	6.487	6.741	7.441
Voorziening t.b.v. toekomstige vervangingsinvesteringen	6.061	6.285	6.487	6.741	7.441
Tariefegalisatie rioleringen	469	255	120	81	42
Voorzieningen gelden derden, gebonden bestemming	469	255	120	81	42
Totaal Voorzieningen (saldo per 31-12)	15.417	16.872	15.334	16.313	19.297

 

Het EMU-saldo geeft de liquiditeitsprognose van de gemeente Westerveld voor de komende jaren weer. Wanneer sprake is van een positief EMU-saldo dan, zullen de liquiditeiten toenemen en wanneer sprake is van een negatief saldo, dan zullen de liquiditeiten afnemen. Gelet op de huidige liquiditeitspositie van de gemeente is er geen aanleiding om in de komende jaren een nieuwe langlopende financiering aan te trekken.

Berekening EMU-saldo (bedragen x € 1.000)	Begroting 2024	Begroting 2025	Begroting 2026	Begroting 2027	Begroting 2028
Periode	T-1	T	T+1	T+2	T+3
A. Geraamd exploitatiesaldo voor mutatie reserves	-252	-541	-488	-930	-791
B. Mutatie (im)materiele vaste activa	2.478	-168	-168	-165	-166
C. Mutaties voorzieningen	789	2954	-1.538	979	2.984
D. Mutatie voorraden	1.474	-99	96	-206	-
E. Verwachte boekwinst bij verkoop effecten en verwachte boekwinst bij verkoop (im)materiele vaste activa	-	-	-	-	-
F. Berekend EMU-saldo (A-B+C-D-E)	-3.415	2.680	-1.954	420	2.359

Het EMU-saldo is positief in de jaren  2025, 2027 en 2028. De gemeente geeft via reële transacties meer geld uit dan dat er binnenkomt. De gemeente maakt in deze jaren meer schulden en draag negatief bij aan het EMU-saldo van Nederland. In Europees verband is afgesproken dat het overheidstekort (EMU-saldo) maximaal 3% mag zijn. Binnen Nederland is dit tekort van 3% ‘verdeeld’ tussen de verschillende overheden.

In de andere jaren is het EMU-saldo negatief. Dat wil zeggen de gemeente geeft minder geld uit dan er binnenkomt en draagt dus positief bij een het EMU-saldo van Nederland.

Investeringen	Begr 2025	Begr 2026	Begr 2027	Begr 2028
7040017 Vloerisolatie De Wiekslag	0	45	0	0
7040018 Dakisolatie Brandweerkazerne Vledder	22	0	0	0
7040021 Zonnepanelen Gemeentewerken Dieverbrug	59	0	0	0
7040022 Dakisolatie Bestuurscentrum Diever	0	50	0	0
7040027 Dakisolatie De Wiekslag 2027	0	0	46	0
7040028 Gevelisolatie Brandweerkazerne Vledder 2027	0	0	29	0
7040030 Brandweerkazerne Vledder 2025	1.500	0	0	0
7049234 Vervanging Claas Arion 510 Tractor 2022	85	0	0	0
7049367 VW Transporter gesloten 2020	70	0	0	0
7049372 Zoutstrooier Sirius 2 2022	71	0	0	0
7049375 Hogedrukspuit Rioned 2022	25	0	0	0
7049376 Schliessing houtversnipperaar 2022	56	0	0	0
7049378 VW Transporter	48	0	0	0
7049381 Investering hulpstukken kraan 2025	20	0	0	0
7049382 Hoogwerker Dinolift 490363 2025	75	0	0	0
7049383 Vacuumtank Peecon 2025	40	0	0	0
7049384 Toyota 4x4 2025	102	0	0	0
7049385 Villeton sneeuwploeg 2025	16	0	0	0
7049386 Villeton sneeuwploeg 2025	16	0	0	0
7049387 Villeton sneeuwploeg 2025	16	0	0	0
7049391 Vervanging Shovel 2025	150	0	0	0
7210346 GVVP Opwaarderen fietspad Steenwijkerweg 2025	315	0	0	0
7210353 Verv en reconstructie wegen 2027	0	0	1.058	0
7210416 Vervanging en reconstructie wegen 2025	989	0	0	0
7210417 Vervanging en reconstructie wegen 2026	0	306	0	0
7210514 Uitvoering beleid en beheersplan Brinken 2025	15	0	0	0
7210515 Uitvoering beleid en beheersplan Brinken 2026	0	15	0	0
7210516 Uitvoering beleid en beheersplan Brinken 2027	0	0	15	0
Uitvoering beleid en beheersplan Brinken 2028	0	0	0	15
7530123 Sportvelden 2025	34	0	0	0
7530125 Sportvelden 2026	0	34	0	0
Sportvelden 2027	0	0	34	0
Sportvelden 2028	0	00	00	340
7530302 Vervanging plantvakken 2024	50	0	0	0
7722129 Riolering vrijverval 2025	204	0	0	0
7722130 Riolering vrijverval 2026	0	210	0	0
7722207 Riolering gemalen mechelektr 2025	19	0	0	0
7722208 Riolering gemalen bouwkundig 2025	20	0	0	0
7722209 Riolering gemalen bouwkundig 2026	0	13	0	0
7722210 Riolering gemalen mechelektr 2026	0	45	0	0
7722531 Riolering drukriolering mechelektr 2025	25	0	0	0
7722532 Riolering drukriolering mechelektr 2026	0	25	0	0
7722535 Afkoppelenklimaatmaatregelen mileumaatr 2027	0	0	150	0
7722536 Drukriolering mechanischelektrisch 2027	0	0	25	0
Drukriolering mechanischelektrisch 2028	0	0	0	25
7722537 Gemalen mechanischelektrisch 2027	0	0	19	0
7722538 Leidingen vrijverval 2027	0	0	209	0
7722539 Stedelijk water 2027	0	0	44	0
7722604 Riolering drukriolering bouwkundig 2025	15	0	0	0
7722605 Riolering drukriolering bouwkundig 2026	0	12	0	0
7722822 Riolering milieumaatregelen 2025	150	0	0	0
7722823 Riolering milieumaatregelen 2026	0	150	0	0
7722919 Riolering stedelijk watersysteem 2025	44	0	0	0
7722920 Riolering stedelijk watersysteem 2026	0	44	0	0
Riolering stedelijk watersysteem 2028	0	0	0	44
MAN TGS 26.430 2028	0	0	0	275
MAN TGS 26.430 2028	0	0	0	275
VW Crafter 2028	0	0	0	77
VW Transporter pickup 2028	0	0	0	49
VW Crafter pickup 2028	0	0	0	77
Hitachi mobiele kraan 2028	0	0	0	200
Hulpstuk mobiele kraan 2028	0	0	0	20
Rioolspuit 2028	0	0	0	30
Epoke strooier 2028	0	0	0	36
Pekel mixer 2028	0	0	0	35
Villeton sneeuwploeg 2028	0	0	0	10
Totaal investeringen	4.251	949	1.629	1.202