Paragraaf A Lokale heffingen

De paragraaf lokale heffingen beschrijft de geraamde inkomsten en het beleid. Daarnaast wordt een overzicht gegeven van de diverse heffingen, de lokale lastendruk en het kwijtscheldingsbeleid. Hierbij komen de volgende belastingen, heffingen en leges aan bod:

• Onroerende zaakbelastingen
• Toeristenbelasting
• Forensenbelasting
• Rioolheffing
• Afvalstoffenheffing 
• Leges
• Lijkbezorgingsrechten

In deze tabel wordt uitgegaan van de inkomsten uit de lokale heffingen, waarbij de kosten die de gemeente hiervoor moet maken niet zijn meegenomen.

De opbrengsten van de belastingen en leges stijgen met de inflatiecorrectie van het HCPI (maart 2023) zoals is voorgesteld in de 1e Bestuursrapportage 2023, hetgeen ook in de tarieven zal worden verdisconteerd. Deze inflatiecorrectie bedraagt 3,2%.

Bij de leges lijkbezorgingsrechten is het voordelige verschil van € 82.000 dat gerapporteerd is bij de Jaarstukken 2022 structureel verwerkt. Bij de leges vergunningen is ook een extra bedrag opgenomen van € 75.000 op basis van de hoogte van de opbrengsten van vorige jaren. 

De opbrengsten rioolheffing zullen niet stijgen aangezien het een gesloten model is en het saldo opgevangen kan worden in de daarvoor bestemde voorziening. 

 De gemeente Westerveld kent een drietal belastingen:

• Onroerende zaakbelastingen
• Toeristenbelasting
• Forensenbelasting

Kenmerkend aan belastingen is dat er geen direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden: de burger draagt bij aan de algemene kas van de gemeente, waaruit een deel van de uitgaven betaald worden.

Onroerende zaakbelastingen

Beleid
Het percentage voor de OZB-tarieven wordt berekend door de gewenste OZB-opbrengst te delen door de nieuwe modelwaarden. Bij de tariefberekening wordt de OZB-opbrengst met een inflatiecorrectie van 3,2% ten opzichte van het vorig jaar verhoogd. De gemeenteraad is vrij in het bepalen van de hoogte van de tarieven. Voor het bepalen van het tarief zijn de inkomsten uit de OZB en de (verwachte) WOZ-waarden van de onroerende zaken binnen de gemeente van belang. De inkomsten uit de OZB zijn voor 2024 geraamd op € 4.452.000. De waardeontwikkeling van de woningen en de niet-woningen zijn bij de tariefbepaling meegenomen.

Het voordeel voor de inwoner door de lagere heffing voor de afvalverwerking wordt meegenomen in een extra stijging van de opbrengsten OZB. De lasten voor de inwoner nemen daardoor niet meer toe. 

Tarieven
In onderstaande tabel staat een overzicht van de OZB-tarieven voor drie jaren. De hoogte van de OZB op de aanslag wordt bepaald door het percentage te vermenigvuldigen met de WOZ-waarde die voor een onroerende zaak is vastgesteld.

Toeristenbelasting

Beleid
De afgelopen jaren heeft de gemeente geïnvesteerd om de publieke ruimte in Westerveld te verbeteren in de vorm van goede faciliteiten voor (dag)toerisme, die bijdragen aan een optimale beleving van de recreant.

Met ingang van het jaar 2022 is er sprake van tariefdifferentiatie. Voor 2024 is conform de 1e Bestuursrapportage 2023 een indexatie van 3,2%  toegepast. Voor kampeerplaatsen en groepsaccommodaties geldt het komende jaar het lage tarief van € 1,35 per persoon per nacht. Bij de overige accommodatievormen wordt het tarief van € 1,90 per persoon per nacht gehanteerd. Daarnaast zijn personen tot en met de leeftijd van 12 jaar vrijgesteld.

Kostendekkendheid
Van kostendekkendheid is geen sprake. De opbrengst toeristenbelasting betreft een algemeen dekkingsmiddel. De gemeenteraad is vrij in het bepalen van de hoogte van de tarieven. De inkomsten uit de Toeristenbelasting zijn voor 2024 geraamd op € 1.207.000. 

Tarieven

De gemeente Westerveld kent een tweetal bestemmingsbelastingen:
•    Rioolheffing
•    Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht

Kenmerkend aan de bestemmingsbelastingen is dat de opbrengst ervan niet vrij te besteden is, maar dat het ook niet zo is, dat er een volledig aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat (zoals bij retributie). 

Rioolheffing

De gemeente draagt zorg voor de afvoer van afvalwater, de afvoer en opslag van hemelwater (regen, sneeuw, hagel) en voor een goed grondwaterpeil. De begrote lasten hiervan worden volledig doorbelast door middel van de rioolheffing. De eigenaar van een perceel is de belastingplichtige betaler. Er wordt een vast bedrag geheven van € 150 per jaar vermeerderd met een percentage van de WOZ-waarde. 

Beleid

Wettelijk is bepaald dat rioolheffing niet meer dan kostendekkend mag zijn. De gemeente Westerveld bepaalt haar tarief voor de rioolheffing op basis van de kostendekkendheid. De kosten van het gemeentelijk waterbeheer voor de jaren 2023-2028 zijn vastgelegd in het Watertakenplan 2023-2028. 

Kostendekkendheid

Tarieven
Bij de raming voor het tarief is uitgegaan van en gemiddelde stijging van de WOZ-waarden ten opzichte van het huidige jaar.  

Hieronder worden de tarieven rioolheffing voor drie jaren vergeleken.

Afvalstoffenheffing

Afvalstoffenheffing wordt geheven bij alle huishoudens. De gemeente heeft de plicht de huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Daarom is ieder huishouden verplicht bij te dragen in de kosten van de afvalinzameling. Het maakt daarbij niet uit of mensen wel of geen afval aanbieden.

Beleid

Wettelijk is bepaald dat afvalstoffenheffing niet meer dan kostendekkend mag zijn. De gemeente Westerveld bepaalt haar tarieven voor deze heffingen op basis van de kostendekkendheid.  Doordat het boxenmodel later wordt ingevoerd zijn de lasten in 2023  lager dan begroot. Daarnaast zijn de verwerkingskosten van afval lager dan begroot. Bij de Jaarrekening 2023 zal een eventueel voordeel via de bestemming van het resultaat worden toegevoegd aan deze bestemmingsreserve. Het streven naar 100% kostendekkendheid in de periode 2024 t/m 2027 is niet de eerste prioriteit, omdat de beschikbare ruimte wordt ingezet om tot 100% kostendekkendheid te komen. Anders gezegd: de ruimte in de bestemmingsreserve valt in de begrotingsperiode vrij ter dekking van de begroting voor verwerking van afvalstoffen. We hebben de kosten voor de Begroting 2024 voorzichtig geraamd omdat de Rova aangeeft dat de lasten voor de inzameling en verwerking in de toekomst zullen stijgen. Daarnaast is nog onbekend wat de invoering van Diftar (gedifferentieerde tarieven) voor financiële effecten heeft. 

Kostendekkendheid

De gemeente Westerveld kent twee soorten retributies:
•    Leges
•    Lijkbezorgingsrechten

Kenmerkend aan retributies is dat er een direct aanwijsbare tegenprestatie tegenover staat. Met andere woorden, retributies zijn vergoedingen die de gemeente vraagt voor verleende diensten of het gebruik van voorzieningen. Retributies mogen maximaal 100% kostendekkend zijn. 

Beleid retributies
Voor 2024 wordt alleen een inflatiecorrectie van 3,2 % op de leges van vergunningen en lijkbezorgingsrechten toegepast. Voor de lijkbezorgingsrechten wordt naast deze inflatiecorrectie een structurele verhoging van 2,2% van de opbrengst toegepast ter dekking van extra onderhoudskosten voor de begraafplaatsen. Dit leidt tot een aanpassing van de tarieven met 15% voor de lijkbezorgingsrechten. De opbrengsten en de tarieven voor de overige leges worden niet verhoogd.

Kostendekkendheid van 100% is niet voor alle leges mogelijk, doordat een aantal tarieven wettelijk gemaximeerd zijn. In die gevallen worden de leges vastgesteld op basis van het wettelijke maximale tarief.

Kostendekkendheid (de percentages zijn berekend op exacte bedragen, hieronder staan afgeronde bedragen)

Voor bestemmingsplannen geldt dat deze over het algemeen op initiatief van de gemeente worden opgesteld of gewijzigd. Slechts in enkele gevallen gebeurt dit op verzoek van een inwoner of andere belanghebbende en alleen in die gevallen is er sprake van een opbrengst. Dit verklaart het lage dekkingspercentage. Daarbij heeft de invoering van de Omgevingswet gevolgen voor de inkomsten uit leges. In 2024 zullen minder leges geheven worden, omdat meer activiteiten vergunningsvrij worden. Als de gemeente hetzelfde niveau van naleving wil houden, zal meer toezicht en handhaving nodig zijn. De activiteiten die met de inwerkingtreding van de Omgevingswet vergunningsvrij worden, vallen niet precies samen met de huidige categorieën van legesplichtige vergunningen. Daardoor kunnen we nog niet berekenen wat de kostentoename zal zijn. Een andere onvoorzienbare factor is de hoeveelheid inspanningen die nodig is om de resterende vergunningen te verlenen.

In het onderstaande overzicht wordt een vergelijking gemaakt van de woonlasten in Westerveld met enkele omliggende gemeenten op basis van de tarieven van 2023. Onder gemeentelijke woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in een gemeente betaalt aan OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Bij de interpretatie moet de nodige voorzichtigheid in acht worden genomen, omdat slechts een aantal categorieën belastingplichtigen met elkaar wordt vergeleken en er verschillende heffingsmethodieken voor de rioolheffing worden gehanteerd. Tevens merken wij op dat niet elke gemeente hetzelfde dekkingspercentage voor rioolheffing en afvalstoffenheffing hanteert. 

Bronnen: Atlas van de lokale lasten (www.coelo.nl) gebaseerd op de gemiddelde WOZ-waarde woningen in de gemeente Westerveld (€ 326.000)

Westerveld hanteert als kwijtscheldingsnorm 100% van de bijstandsuitkering. Voor gepensioneerden geldt 100% van de AOW-norm. Westerveld maakt daarmee, net als in het overgrote deel van de andere gemeenten in Nederland, gebruik van het recht dat lokale overheden hebben om de landelijke norm van 90% van het bijstandsniveau te verhogen tot maximaal 100% van die norm. Dit houdt in dat als men onder de norm komt, men in aanmerking komt voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Kwijtschelding kan worden verleend op afvalstoffenheffing en in uitzonderlijke gevallen op de OZB en rioolheffing. Door toepassing van de Uitvoeringsregeling komen eigenaren van onroerende zaken in de meeste gevallen niet in aanmerking voor kwijtschelding vanwege aanwezig vermogen, onder andere doordat de overwaarde van een woning moet worden aangemerkt als vermogen. Indien er dus geen sprake is van overwaarde kan kwijtschelding worden verleend.