Deel A: Jaarverslag

Voor u liggen de jaarstukken 2024. In de jaarstukken laten we zien wat de voortgang van de actie is geweest en hoe we de door de raad beschikbaar gestelde middelen hebben besteed.

Het definitieve resultaat valt uiteindelijk hoger uit dan we in de tweede bestuursrapportage 2024 hadden opgenomen.  Dit komt onder andere door diverse meevallers op de omgevingsvergunningen, toeristenbelasting, algemene uitkering en inkomensregelingen. We stellen voor om het voordelige resultaat te storten in de Algemene Reserve en de reserve Omgevingswet. We voegen middelen toe aan de reserve Omgevingswet omdat we voorzien dat we in de komende jaren nog moeten investeren in het Omgevingsplan. Het toevoegen van een deel van het resultaat van de Algemene Reserve zorgt voor meer vet op de botten. Hierdoor zijn we in staat om onze risico's beter op te vangen en hebben we een goede buffer om toekomstige nadelen als gevolg van de Ravijnjaren op te vangen.

In 2024 hebben we goede stappen gezet om de acties uit het coalitieprogramma verder af te ronden. Zo zijn we gestart met de bouw van de Brandweerkazerne in Havelte en vordert het onderzoek naar de locatie voor de brandweer in Vledder. Verder is t Olde Schoelplein (locatie Dingspilhuus) in Diever opgeleverd in 2024.

Ook is fietsnota (eerder: actieplan Fiets) in april 2024 vastgesteld. Deze nota biedt kaders voor een kwalitatief goede fietsinfrastructuur. Daarnaast is er een gezonde financiële basis voor onderhoud gerealiseerd. Eind februari is besloten tot behoud van - en daarmee qua duurzaamheid te investeren in - Dorpshuis Over Entinghe. 

Door het vaststellen van de startnotitie recreatie en toerisme zijn er stappen gezet om de visie vrijetijdseconomie te kunnen opleveren. Het is een belangrijk document voor onze toeristische gemeente en voor de recreatieondernemers om te weten waar we het verschil kunnen maken. Ook hebben we vorderingen gemaakt met het opstellen van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor het (voortgezet) onderwijs inclusief de kinderopvang. Dit document geeft de gemeente en de samenwerkende partijen duidelijkheid over welke renovaties en nieuwbouw van schoolgebouwen de komende periode gaan plaatsvinden.

Ook de woonzorgvisie is in december 2024 aan de raad aangeboden. De visie Wonen, Welzijn en Zorg geeft inzicht in de opgaven rond wonen, welzijn en zorg en zet een stip op de horizon: waar willen we staan in 2030. Met de visie werken we aan een passende woning voor iedereen, toekomstbestendige zorg en ondersteuning en een vitale leefomgeving. 

Tot slot zijn op het gebied van woningbouw goede stappen gezet. In het vierde kwartaal van 2024 hebben we 200 woningen planologisch vastgesteld. Dit is weer een mooie stap in de goede richting die bijdraagt aan de doelstelling van 2030. 

Het jaar 2025 is het laatste volledige jaar van deze bestuursperiode. In dit jaar zullen we ons richten op de laatste acties uit het Coalitieakkoord. In financiële zin biedt de Voorjaarsnota van het Rijk 2025 een klein stukje verlichting om onze ambities te kunnen realiseren, maar we zien nog steeds voldoende uitdagingen op diverse beleidsterreinen waarbij het Rijk gemeentes meer zou moeten ondersteunen. 

College van burgemeester en wethouders

Deze jaarstukken bestaan uit twee onderdelen: het jaarverslag en de jaarrekening. Het jaarverslag omvat de inhoudelijke verantwoording, de jaarrekening omvat de financiële verantwoording. De jaarstukken zijn opgesteld in overeenstemming met de grondslagen van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (hierna: BBV) en zijn gecontroleerd door Eshuis Accountants. 

Dit deel start met de bestuurlijke samenvatting, waarin het resultaat over 2024 op hoofdlijnen wordt verklaard. 

De programmaverantwoording bestaat uit de negen programma’s van de gemeente gevolgd door een overzicht van de kosten van overhead en de algemene dekkingsmiddelen.

Per programma wordt aangegeven wat we hebben bereikt, wat we daarvoor hebben gedaan en wat het heeft gekost. Bij het onderdeel ‘wat hebben we bereikt’ staat een toelichting die ingaat op de visie uit de begroting van dat betreffende programma, daarnaast worden de beleidsindicatoren vermeld. De beleidsindicatoren hebben 31 december 2024 als peildatum en zijn terug te vinden op www.waarstaatjegemeente.nl. Bij het onderdeel ‘wat hebben we daarvoor gedaan’ worden de doelen uit de begroting en de geboekte voortgang in het jaar 2024 weergegeven. Van de acties (wat gaan we daarvoor doen) wordt ten behoeve van een snelle interpretatie van de voortgang een verkeerslichtenrapportage toegepast. Aan de hand van de volgende kleuren kan de voortgang of het resultaat worden afgelezen. In deze jaarstukken is in samenwerking met de Auditcommissie uitvoering gegeven aan de motie Duisenberg.

De kleur groen kan als status ook toegekend worden aan beleid dat overgegaan is naar bestaand beleid. In die gevallen is de actie soms nog niet afgerond, maar de initiële actie wel.

Bij het onderdeel ‘wat heeft het gekost’ staat het financieel overzicht van alle producten die in 2024 zijn gerealiseerd. Verschillen tussen de ‘raming 2024 na wijziging’ en de ‘realisatie 2024’ groter dan € 50.000 worden op taakveldniveau voorzien van een toelichting. Geringe afrondingsverschillen kunnen zich voordoen, omdat bedragen worden afgerond op 1.000-tallen en het kan voorkomen dat de som van de toegelichte bedragen  iets hoger of lager uitvalt dan het te verklaren bedrag. Vervolgens wordt per investering aangegeven hoeveel geld er is uitgegeven en wordt de uitgave toegelicht. Wanneer een project in 2024 is afgerond en het bijbehorende actief in gebruik is genomen, dan worden de kapitaallasten vanaf 2025 ten laste van het exploitatieresultaat gebracht. Van de investeringen die in 2024 niet zijn afgerond, wordt het krediet overgeheveld naar 2025. Als de werkelijke kosten lager zijn dan het verstrekte krediet, dan komt het restantkrediet te vervallen. Afwijkingen op de kredieten groter dan 10% of € 50.000 worden toegelicht. 

De paragrafen bevatten een dwarsdoorsnede van alle programma's van het jaarverslag, waarbij wordt ingegaan op de relevante beleids- en beheeraspecten. De paragrafen betreffen: lokale heffingen, weerstandsvermogen en risicobeheersing, onderhoud kapitaalgoederen, financiering, bedrijfsvoering, verbonden partijen, grondbeleid en openbaarheid. Al onze paragrafen zijn voorgeschreven door het BBV. 

Dit hoofdstuk bevat de jaarrekening 2024 en bestaat uit de balans per 31 december 2024 en het overzicht van baten en lasten over het verslagjaar. In de toelichtingen zijn de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling, de toelichting op de balans en het overzicht van baten en lasten opgenomen. Tenslotte is de rechtmatigheidsverantwoording toegevoegd. 

In het laatste hoofdstuk zijn de verplichte bijlagen opgenomen. Dit deel bevat het overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld, de Single information Single audit (hierna: SiSa) en de controleverklaring van de (onafhankelijke) accountant.

De jaarstukken worden afgesloten met het Vaststellingsblad.

Toelichting bij verklaring op hoofdlijnen:
1. Toeristenbelasting. Er is een hogere toeristenbelasting opgelegd dan op basis van de opbrengsten uit het verleden werd begroot. Dit wordt meegenomen in de storting naar de algemene reserve. In de toekomst wordt dit bedrag mogelijk ingezet voor incidentele kosten wat betreft de uitvoering van het programma Recreatie en Toerisme.  
2. School Dwingeloo. In de tweede bestuursrapportage 2024 is een bedrag aangevraagd voor de reparatie van een lek dak. Deze gelden konden niet meer uitgegeven worden in 2024. Om de gelden wel beschikbaar te houden voor dit doel wordt voorgesteld dit bedrag bij de resultaatbestemming te storten in de reserve overhevelingen. 
3. Bij het Sociaal Domein is er wat betreft vluchtelingen en de Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten (BUIG) per saldo een voordeel ontstaan. 
4. Omgevingsvergunningen. Er is meer ontvangen dan begroot doordat diverse grotere projecten geresulteerd hebben in veel leges. Daarnaast hebben we, conform opmerking accountant over 2023, opbrengsten genomen van zaken die gestart zijn in 2024 maar doorlopen in 2025. Voorgesteld wordt om dit voordeel te storten in de reserve Omgevingswet om de benodigde uitgaven (deels) te kunnen dekken voor het maken van het Omgevingsplan. 
5. Omgevingswet. Er is bij de septembercirculaire nog een bedrag opgenomen voor de invoering van de wet. Dat geld kon niet meer opgemaakt worden. Voorgesteld wordt om dit voordeel te storten in de reserve Omgevingswet om de benodigde uitgaven (deels) te kunnen dekken voor het maken van het Omgevingsplan.                             6. Omgevingsdienst Drenthe. Op basis van de jaarstukken 2024 van de Omgevingsdienst Drenthe hebben wij een nog te ontvangen bedrag opgenomen (€268.000).  7. Decembercirculaire 2024. Bij deze circulaire zijn middelen beschikbaar gekomen voor het jaar 2024. 
8. Overige voor- en nadelen. Dit is een restant saldo wat bestaat uit vele voor- en nadelen zowel aan de lasten- als aan de batenkant. 

Bovenstaande resultaten zijn voor het overgrote deel incidenteel van aard. 

Alle verschillen op lasten en baten van meer dan € 50.000 per taakveld worden bij de programma's toegelicht. 

Voorgesteld wordt het resultaat als volgt te bestemmen: