Verwachtingen komend jaar

In relatie tot de Algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn er per jaar drie bijstellingen die plaatsvinden in de mei- september- en decembercirculaire. De begroting voor 2025 wordt opgesteld op basis van de effecten van de meicirculaire 2024. In deze Kadernota verwerken we de effecten van de septembercirculaire 2023. Deze effecten zijn in onderstaande tabel zichtbaar. 

Algemene uitkering	2025	2026	2027	2028
Septembercirculaire 2023	379.080	362.090	1.006.087	766.215
Totaal Algemene uitkering	379.080	362.090	1.006.087	766.215

Op basis van de voorjaarnota 2025 hebben we informatie ontvangen over de verwachtingen van de meicirculaire 2024. 
In de meicirculaire 2024 wordt duidelijk wat al deze landelijke ontwikkelingen financieel betekenen voor de gemeente Westerveld. Aangezien de meicirculaire wordt gepresenteerd als de Kadernota al gereed is informeren we de raad hierover per memo. We verwerken deze bedragen in de Begroting 2025. 

De verwachtingen zijn als volgt:

•    De oploop van de opschalingskorting van € 675 miljoen wordt structureel geschrapt met ingang van 2026.
•    Rechtvaardige risicoverdeling Wmo door heldere afspraken over objectieve indexering en aparte fondsvorming.
•    Indexering zorgkosten: € 75 miljoen in 2026 oplopend tot 300 miljoen in 2029.
•    De koppeling van groei algemene uitkering aan het BBP gaat in per 2024 in plaats van 2026. Dit zorgt voor een verlaging van de algemene uitkering. In 2024 worden gemeenten hiervoor gecompenseerd. In 2025 is dat niet het geval. Het gaat in 2025 om een nadeel van € 675 miljoen euro.
•    Het kabinet maakt geld vrij voor de WSW bedrijven.  Het gaat om een bedrag van bijna € 600 miljoen voor de periode 2025-2034.
•    Het kabinet doet onderzoek naar een eigen bijdrage in de jeugdzorg.
•    Er is een opschoonactie voor specifieke uitkeringen aangekondigd.

De conceptbegrotingen 2025 en jaarrekeningen 2023 voor onze gemeenschappelijke regelingen worden in juni 2024 aan de raad voorgelegd. De raad kan een zienswijze indienen op de concept begroting. Op basis van de uitkomsten van de raadsbehandeling stelt het algemeen bestuur van de GR vervolgens de definitieve begroting vast, die het uitgangspunt vormt voor de vaststelling van de geactualiseerde gemeentelijke bijdragen in de Begroting 2025. In onderstaande tabel hebben we het verschil inzichtelijk gemaakt tussen de gevraagde bijdrage van de GR en de huidige raming in de begroting die wij hebben opgenomen. Dit leidt tot een negatieve bijstelling van het budget voor onze gemeente. Dit bedrag verwerken we in de Kadernota 2025. Aangezien onze gemeente de systematiek van constante prijzen hanteert hebben we de raming 2025 van de GR als uitgangspunt genomen. Constante prijzen houdt in dat we de bedragen 2025 structureel maken en geen rekening houden met eventuele indexatie (wat de GR-en wel doen). We verwerken de definitieve bedragen in de Begroting 2025. 

Voor de GR Reestmond is compensatie in de meicirculaire 2024 aangekondigd. Daarom nemen we voor het verschil nu geen extra budget op, maar verrekenen we dit zodra de meicirculaire 2024 is gepubliceerd.

Gemeenschappelijke regelingen	2025	2026	2027	2028
Reestmond
Raming in begroting	2.570.000	2.535.000	2.434.000	2.434.000
Raming GR	2.758.000	2.758.000	2.758.000	2.758.000
Compensatie meicirculaire 2024	188.000	223.000	324.000	324.000
Verschil	0	0	0	0
Recreatieschap Drenthe
Raming in begroting	107.547	107.547	107.547	107.547
Raming GR	103.608	103.608	103.608	103.608
Verschil	3.939	3.939	3.939	3.939
Publiek Vervoer
Raming in begroting	15.174	15.736	16.318	16.318
Raming GR	20.667	20.667	20.667	20.667
Verschil	-5.493	-4.931	-4.349	-4.349
Veiligheidsregio Drenthe
Raming in begroting	1.507.013	1.547.590	1.605.961	1.605.961
Raming GR	1.500.846	1.500.846	1.500.846	1.500.846
Verschil	6.167	46.744	105.115	105.115
GGD
Raming in begroting	982.060	1.014.787	1.044.819	1.044.819
Raming GR	1.057.417	1.057.417	1.057.417	1.057.417
Verschil	-75.357	-42.630	-12.598	-12.598
RUD
Raming in begroting	1.138.020	1.156.357	1.156.357	1.156.357
Raming GR	1.309.876	1.309.876	1.309.876	1.309.876
Verschil	-171.856	-153.519	-153.519	-153.519
SSC-ONS
Raming in begroting	1.920.000	1.920.000	1.920.000	1.920.000
Raming GR	2.255.000	2.255.000	2.255.000	2.255.000
Verschil	-335.000	-335.000	-335.000	-335.000
Totaal:	-577.600	-485.397	-396.412	-396.412

 

In de Kadernota 2024 is € 501.000 opgenomen als stelpost voor inflatie. Tijdens het opmaken van de begroting 2025 is € 320.000 geschrapt, aangezien de bedragen al reëel in de begroting waren opgenomen. Het resterende bedrag van € 181.000 zetten we in BURAP I 2024 in om de subsidies te indexeren. We zien momenteel dat de hoge inflatie in Nederland weer naar een stabieler niveau is teruggezakt en daarmee schatten we in dat de budgetten voldoende hoog zijn om eventuele inflatie te kunnen opvangen in het jaar 2025. We ramen daarom geen extra inflatie in deze Kadernota. 

De huidige CAO loopt nog tot 31 maart 2025. Per 1 oktober 2024 stijgen de lonen opnieuw met 1,25%.  We hebben voldoende personeel budget geraamd om deze stijging van personele kosten op te vangen. 

Bij het opstellen van de Kadernota hebben we onderzocht of het stelsel van toeristenbelasting en forensenbelasting eerlijker en eenvoudiger kan. We komen tot de conclusie dat dit het geval is en doen voorstellen hiervoor in deze Kadernota. Gemeente Westerveld heeft ten opzichte van andere Drentse gemeenten relatief hoge tarieven voor de forensenbelasting. We hebben onderzocht hoe we de tarieven kunnen aanpassen zonder minder opbrengsten te genereren. Met de huidige financiële positie lijkt het namelijk niet voor de hand liggend om de opbrengsten van de toeristenbelasting en forensenbelasting te verlagen ten laste van het saldo van begroting.

We doen de volgende voorstellen per 2025:

Toeristenbelasting

-    Vrijstelling van vreemdelingen die onder verantwoordelijkheid van het COA vallen komt te vervallen.
-    Vrijstelling kinderen onder de 13 jaar komt te vervallen. Het verlaagt de administratieve lastendruk voor de sector.
-    Het hoog tarief voor o.a. hotels gaat € 0,10 omhoog tot € 2 en laag tarief voor o.a. groepsaccommodaties en campings gaat € 0,35 omlaag tot € 1.
-    We verwachten dat bovenstaande maatregelen een meeropbrengst genereren van € 100.000 die we gaan inzetten om de forensenbelasting te verlagen.

Forensenbelasting
-    Het totale voordeel op de toeristenbelasting (€ 100.000) gebruiken we om de tarieven forensenbelasting te verlagen.
-    Het tarief blijft in ieder geval tot de Kadernota 2027 gebaseerd op brandverzekerde waarde. Vanaf 2027 heeft de methodiek aan de hand van m2 de voorkeur. Voorwaarde is dat de Basisadministratie Adressen en Gebouwen (BAG) hierop wordt ingericht. Dat neemt naar verwachting nog 2 jaren in beslag.  
-    We gaan van vijf categorieën naar drie op basis van de brandverzekerde waarde. Dit kost € 100.000 die we dekken uit de meeropbrengst toeristenbelasting. De oude en de nieuwe tarieven zijn in onderstaande tabel zichtbaar:

Categorieën	Waarde	Tarief 2024	Tarief 2025
1	< 25.000	€ 256	€ 250
2	25.000 - 50.000	€ 433
3	50.000 - 100.000	€ 776	€ 750
4	100.000 - 200.000	€ 1.080	€ 1.000
5	> 200.000	€ 1.297

Onroerende Zaakbelasting (OZB)

Voor de OZB is voor nu geen wijziging van de systematiek aan de orde. 

Deze Kadernota 2025 bevat een aantal voorstellen voor nieuw beleid. Gelet op de financiële positie is er minimaal nieuw beleid toegekend. Feitelijk is alleen nieuw beleid toegekend dat het gevolg is van raadsbesluiten of onvermijdbare keuzes. Wel is er € 250.000 budget per jaar voor nieuw beleid opgenomen (nr 9). Dit is voor grote uitgaven die op ons afkomen. Denk hierbij aan de financiële gevolgen van de Dorpsvisie Darp, de Startnotitie visie Vledder, visie maatschappelijk vastgoed, visie vrijetijdseconomie en het Integraal Huisvestingsplan onderwijs. Hieronder een overzicht van het nieuw beleid dat is opgenomen in deze Kadernota. In de programma's lichten we de wijzigingen verder toe.

Nr	Omschrijving	Programma	Taakveld	2025	2026	2027	2028
1	Griffie	0	0.1	-70.000	-70.000	-70.000	-70.000
2	Brandweerkazernes Havelte/Vledder	1	1.1	-125.000
3	Brandweerkazerne Havelte kapitaallasten	1	1.1		-15.000	-15.000	-15.000
4	Brandweerkazerne Vledder kapitaallasten	1	1.1			-60.000	-60.000
5	Fietsplan	2	2.1	-882.000
6	Over Entinghe*	6	6.1	pm	pm	pm	pm
7	Zwemlessen statushouders	6	6.3	-20.450	-20.450	-20.450	-20.450
8	Westervelder courant	Overig	0.4	-7.243	-9.105	-11.060	-11.060
9	Budget voor nieuw beleid	Overig	0.8	-250.000	-500.000	-750.000	-1.000.000
Totaal				-1.354.693	-614.555	-926.510	-1.176.510

*: Voor het Dorpshuis Over Entinghe is budget toegekend bij het raadbesluit. Op dit moment is nog niet goed in te schatten welk deel via exploitatie en investering gedekt kan worden. Daarom is het bedrag nog niet te bepalen. Zodra dit bekend is komen we hier in een volgende rapportage op terug.

Naast nieuw beleid bevat deze Kadernota ook diverse autonome ontwikkelingen. Deze beschouwen we als onvermijdelijk of onomkeerbaar. Naast wijzigingen die het saldo van de begroting verlagen zitten er ook diverse ontwikkelingen tussen die positief zijn voor het saldo wat dus een verlaging van het budget betekent. Deze wijzigingen komen voort uit de inventarisatie van de budgetten die heeft plaatsgevonden. Omdat het autonome ontwikkelingen zijn en geen keuzes verwerken we deze al in de Kadernota. Hieronder het overzicht. De wijzigingen lichten we toe in de bijhorende programma's.

Nr	Omschrijving	Programma	Taakveld	2025	2026	2027	2028
1	Bijdrage ROVA -  openbare ruimte	5	5.7	-60.000	-60.000	-60.000	-60.000
2	Onterechte inkomsten begroot	6	6.1	-12.500	-12.500	-12.500	-12.500
3	WSW septembercirculaire 2023	6	6.4	-34.818	-34.818	-34.818	-34.818
4	Applicaties	Overig	0.4	75.000	75.000	75.000	75.000
5	Verzekeringen	Overig	0.4	50.000	50.000	50.000	50.000
6	Kosten langlopende lening	Overig	0.5	-9.000	-18.000	-27.000	-36.000
7	Hogere rente opbrengsten	Overig	0.5	100.000	100.000	100.000	100.000
8	Stelpost Gemeentefonds aframen	Overig	0.7	-202.650	-521.880	-398.108	-298.108
Totaal				-93.968	-422.198	-307.426	-216.426